Madonna dell'Orto - de mooiste gotische kerk van Venetie

Eén van de mooiste gotische kerken van Venetië bevindt zich in een stille uithoek van de lagunestad, in het noord-westelijk deel van Cannaregio, de Quartiere Grimani. De kerk, Santa Maria dell’Orto is beroemd vanwege de vele schilderijen van Jacopo Tinteretto (1518-1594) die hier te zien zijn.

Je kan de kerk bereiken met de boten 41,42 en 51,52, maar uiteraard ook lopend. In 1377 werd in een groententuin van de nabijgelegen Heilige Christoforus Kerk een Madonna-icoon gevonden. Aan dit schilderijtje werd een wonderbaarlijke werking toegeschreven. Men gaf het een plaats in de Christoforus Kerk, die sindsdien de Madonna dell’Orto, de Madonna uit de tuin, heet.



Een landmark in de noordelijke lagune
De kerk stamt uit het midden van de 14de eeuw en is ontworpen door Fra Tiberio uit Parma. Ze ligt aan de gelijknamige campo die als enige in Venetië nog het oorspronkelijke plaveisel heeft van bakstenen in visgraatmotief, omlijst door vierkanten van Istrisch marmer. De toren van de kerk is een echte ‘landmark’, de eerste klokkentoren die je ziet wanneer je vanuit het Noorden Venetië nadert. Hij is 56 meter hoog. De twaalf apostelen in de nissen op de voorgevel zijn waarschijnlijk gemaakt door Toscaanse kunstenaars. Het ontwerp van het prachtige portaal en het ronde venster komt echter uit de Venetiaanse werkplaats van de Buon’s. 



Het textielververtje
In tegenstelling tot wat je zou verwachten van een gotische kerk is het interieur verrassend helder. De buitengewoon slanke zuilen van Grieks marmer dragen slechts de lichte bakstenen wand en het houten plafond. De Maria-icoon hangt in de Cappella di San Mauro. Het interieur is bekleed met talloze decoraties, beelden en altaren, waaronder de beroemde schilderijen van Jacopo Robusti ‘Tintoretto’ (‘het textielververtje’ zoals zijn bijnaam luidde, naar het beroep van zijn vader).



Tintoretto woonde vlakbij de kerk en ligt er ook begraven (in de kapel rechts van het koor hangt een eenvoudige plaquette). Al op jonge leeftijd was schilderen zijn grote passie. Als vijftienjarige ging hij in de leer bij de ‘grote’ Titiaan. De leertijd duurde echter maar tien dagen want Tintoretto had toen al een geheel eigen stijl ontwikkeld. 

Schilderijen van Tintoretto
Het eerste werk dat hij voor de Madonna dell’Orto maakte was een orgelstuk, de Tempelgang van Maria (1552). Oorspronkelijk ging het om twee orgelvleugels waarmee het orgel werd afgesloten. Eén paneel is nu nog te bewonderen in de rechter zijbeuk. De driejarige Maria klimt de hoge trap op naar de tempel waar ze wordt opgewacht door de hogepriester. De sfeer is dreigend. De hogepriester en zijn gevolg staan in het duister. Rondom Maria straalt het echter één en al licht, evenals rondom de vrouw met een kindje op haar arm dat naar Maria wijst. Voor de toeschouwer is het duidelijk dat zich hier een deel van de heilsgeschiedenis voltrekt. In het koor van de kerk is Het laatste Oordeel te zien en de Aanbidding van het Gouden Kalf.



In de apsis hangen nog meer werken van Tintoretto: de onthoofding van de Heilige Christoforus en de Verschijning aan het kruis van de heilige Petrus. Ben je nog niet verzadigd? Ga dan in ieder geval naar het Palazzo Ducale waar het imposante schilderij ‘Il Paradiso’ te bewonderen valt in de Sala del Maggior Consiglio; de zaal waar onder meer de buitenlandse ambassadeurs werden ontvangen. Dit is het grootse schilderij ooit vervaardigd door een kunstenaar (7 bij 22 meter). Tintoretto kreeg hier in 1588 de opdracht voor. Hij maakte zijn schilderij in de bovenste zaal vande Scuola Vecchia della Misericordia, gelegen in de buurt van de madonna dell’Orto. In de Galleria dell’Accademia hangt ook veel werk van Tintoretto.  

Chiesa della Madonna dell'Orto
Cannaregio 3512, Venetië

Reageer op dit artikel

Mail de redactie

Deel dit artikel!